Darmen: je tweede brein
The gut-brain axis
Heb je weleens gehoord van de gut-brain axis? Deze verbinding tussen darmen en hersenen kan bijvoorbeeld angst in verband brengen met darmproblemen en omgekeerd. Het maag-darmkanaal is namelijk gevoelig voor emoties. Alle gevoelens, zoals woede, angst, verdriet, blijheid kunnen symptomen in de darmen veroorzaken.
De uitdrukkingen een ‘hartverscheurende ervaring' of ‘vlinders in je buik' worden al vele jaren gebruikte en dat is niet voor niets. In de medische wereld wordt ook steeds meer aandacht besteed aan de complexe relatie tussen onze darmen en ons brein. Het begrijpen van de gut-brain axis is belangrijk voor het bevorderen van gezondheid en welzijn. Verstoringen in deze relatie kunnen namelijk grote gevolgen hebben voor de hele gezondheid, zoals depressie, angststoornissen, prikkelbare darmsyndroom (PDS) en inflammatoire darmaandoeningen.
Onafhankelijke darmzenuwcellen
Dat het darmstelsel cellen bezit die de spiercellen rondom de darm in beweging kunnen zetten is al langer bekend. Maar waar deze ‘cellen van Cajal’ door worden aangestuurd, was tot voor kort een vraagteken. Wetenschappers van de Universiteit van Adelaide in Australië hebben nu antwoord op deze vraag. Zij brachten de elektrische signalen tussen de darmzenuwcellen nauwkeurig in kaart. In het
Journal of Neuroscience
beschrijven de Australiërs dat het gigantische netwerk aan darmzenuwcellen onafhankelijk wordt geactiveerd, dus zonder directe aansturing vanuit de hersenen. Daarnaast lijkt de manier van deze aansturing overeen te komen met die in de hersenen.
Spreken van je darmen als tweede brein lijkt dus minder gek dan je in eerste instantie misschien denkt. Het betekent in dit geval dus niet dat de darmen denken zoals de hersenen, maar het benadrukt de complexe interactie tussen de twee systemen en hoe de gezondheid van de darmen van invloed is op de hele gezondheid en zelfs de emotionele toestand.
Vaguszenuw en darmmicrobioom
Enkele andere belangrijke begrippen om te noemen in de communicatie tussen het maag-darmkanaal en het centrale zenuwstelsel zijn:
- De vaguszenuw: de zenuw die de hersenen met de darmen verbindt.
- Neurotransmitters: de darmen produceren verschillende neurotransmitters, waaronder serotonine. Deze stof is betrokken bij stemming en emotie. Een groot deel van de serotonine in ons lichaam wordt eigenlijk in de darmen aangemaakt.
- Microbioom: in de darmen huizen biljoenen micro-organismen, zoals bacteriën, die samen het darmmicrobioom vormen. Wetenschappelijke studies, zoals beschreven in een artikel van
NCBI, benadrukken de invloed van darmmicrobiota op de gut-brain axis. Microbiota spelen een rol bij het reguleren van neurotransmitters.
Aandoeningen door darmverstoringen
Aandoeningen die veroorzaakt kunnen worden door verstoringen in de gut-brain axis zijn onder andere:
- Neurologische aandoeningen: depressie, angststoornissen, en zelfs neurodegeneratieve ziekten zoals de ziekte van Alzheimer en Parkinson.
- Gastro-intestinale aandoeningen: prikkelbare darmsyndroom (PDS), inflammatoire darmaandoeningen (IBD) zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, en functionele dyspepsie.
Pijnlijke darmen of opgeblazen buik?
Als je regelmatig last heb van pijnlijke darmen of een opgeblazen buik, kijk dan dus eens verder dan wat je gegeten hebt. Veel mensen ervaren een verband tussen hun emoties en eetgedrag. Stress en angst kunnen leiden tot veranderingen in eetgewoonten en spijsverteringsproblemen, waardoor de darmen betrokken raken bij emotionele reacties op voeding.
Prebiotica en probiotica
Voor het bevorderen van een gezonde gut-brain axis, helpt een gebalanceerd dieet, stressmanagement en voldoende slaap.
En prebiotica en probiotica dan, waarover je vaak hoort? Daarnaar is veel onderzoek gedaan, maar er is nog geen eenduidig resultaat uitgekomen. Voorlopig kunnen we daarover zeggen, dat sommige mensen aangeven dat het werkt tegen hun pijnlijke darmen of PDS, maar dat is dus een kwestie van uitproberen (en overleggen met je arts of het okay is dat je dat gaat nemen).
Bronnen:
https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/the-gut-brain-connection
